نصاب محمد صادق نائبی

نصاب محمد صادق نائبی

«نصاب صادق» شاید شصتمین نصابی باشد كه تاكنون سروده شده است. در بین نصابهای تركی به فارسی نیز احتمالا دهمین نصاب منظوم است. این نصاب نسبت به بقیه نصابها ، دارای مشخصات و وجوه تمایز ذیل است:
1.   شامل500 بیت در دو فصل موضوعی و حرفی است كه مجموعاً 1000 واژه تركی را شامل می گردد.
2.   فصل نخست شامل 10 باب در 10 بحر عروضی مختلف و فصل دوم شامل 11 باب و همگی در یكی وزن می باشد.
3.   لغات تركی آن ناب است نه دخیل. در انتهای كتاب نیز ناب بودن آنها به بحث گذاشته شده است. در نصابهای سابق ، به كلماتی اشاره می شد كه تركی نیستند اما در تركی استفاده می شود.مانند: صاباح ، كوناز ، موفته ، میمون ، ناغیل و … .
4.   درج لغتنامه الفبائی نصاب در انتهای كتاب همراه با بحث اتیمولوژی برای 1000 واژه تركی نصاب و 2000 واژه همریشه.
5.   انتخاب قالب شعری مثنوی بجای غزل برای منظوم كردن نصاب.
6.   آوردن لغاتی جدید و به روز مانند بیلگی سایار ، بلگه یازار، چیرپی ‏، درگی ، درنك و ….
7.   وجه تمایز بارز این نصاب با دیگر نصابها ، موضوعی و حرفی بودن آن است. در نصاب حرفی ، لغاتی با مطلع حرفی مشترك در یك شعر آورده شده اند. در نصاب موضوعی ، لغات هر مصرع در یك خانواده قرار دارند. مانند خانواده میوه ها، حیوانات ، آخرت ، دنیا ، غذاها ، فعل ها و … . خواننده در این نصاب بخاطر پراكندگی لغات ، دچار سردرگمی نمی شود و لااقل در یك مصرع ، ذهنی هماهنگ دارد. پراكندگی لغات و تفرق ذهنی خواننده در خواندن نصاب ، یكی از عیوب شعر نصابی است. مانند لغات پراكنده بیت زیر:
بود ران ، گئجیشمك خوش ـ خوشه ، شیش سیخ ، قنشر پیش چشم         افســوس آخ ، پیســراق بتر ، دور از شما گــؤزدن ایراق
8.   شرح كامل بحث نصاب و معرفی نصابهای معروف سده های گذشته.